...جلسۀ دهم کلاس بارداری (تغذیه نوزاد و شیردهی)...
دیگه داریم به آخرای کلاس بارداری نزدیک میشیم یه جورایی به این کلاس ها عادت کردم، 4 هفتۀ دیگه تموم میشه، البته بارداری منم 8 هفتۀ دیگه تموم میشه انشالله بعد از زایمان هم تو کلاس هایی مثل ماساژ کودک و... شرکت میکنم که بتونم فرزند عزیزم رو هدفمند تربیت کنم چون اگر بچه درست تربیت بشه طبق برنامۀ نیازهای مازلو توی 6 سالگی میتونه به مرحلۀ خودشکوفایی برسه و استعدادهاش نمایان بشه، انشالله
سلسله مراتب نیازهای مازلو رو یادتون هست؟ مازلو میگفت: نیازهای انسان به 5 دسته تقسیم میشه: 1- نیاز زیستی: یعنی تأمین مایحتاج اوّلیۀ زندگی 2- امنیت: با بغل کردن و نوازش کردن نوزاد میتونین امنیت رو بهش هدیه بدین 3- تعلق: یعنی هیچ وقت به بچه نگین دوست ندارم، بزارین به شما تعلق داشته باشه 4- ارزش: یعنی گذشتن از خودتون به خاطر فرزندتون و در نهایت 5- خودشکوفایی: بچه هایی به این مرحله میرسن که 4 مرحلۀ قبل رو به درستی و کامل پشت سر گذاشته باشن
شیردادن مادر به نوزادش باعث میشه دو نیاز اوّل نوزاد تأمین بشه، یعنی نیاز به غذا که جزء نیازهای زیستی هست و نیاز به امنیت که وقتی مادر نوزاد خودش رو در آغوش میگیره این حس رو به نوزادش القاء میکنه که تو جات پیش من امنه، من مواظبتم من پیشتم، تمام مدتی که به نوزادتون شیر میدین میتونین اینارو بهش بگین
40% مادرها با شیردادن مشکل دارن، چون شیر دادن کار آسونی نیست ولی میشه که درستش کردن، کودک یا باید از شیر مادر استفاده کنه یا از شیر خشک، شیرخشک نزدیکترین حالت به شیر مادر رو داره، از دادن شیر گاو و شیر پاستوریزه و ... جداً خودداری کنید، یا شیر مادر یا شیر خشک
راجع به هورمون پرولاکتین هم قبلاً صحبت کردیم، همون هورمونیه که یک مادر رو مادر میکنه، احساس و عواطف مادری رو تقویت میکنه، مادری که به نوزادش شیر میده، میزان قابل توجهی پرولاکتین ترشح میکنه، باید بدونین شیر دادن مادر فواید بسیار زیادی هم برای مادر هم برای نوزاد داره، یعنی یه بازیه بُرد بُرده و باختی در کار نیست مادرهایی که شیر میدن کمتر به سرطان سینه، سرطان تخمدان و حتی MS و آلزایمر دچار میشن، با شیر دادن زودتر به وزن قبل از بارداریتون برمیگردین و چربی های اضافتون به صورت چشمگیری از بین میره، کمتر دچار پوکی استخوان میشین و برای نوزادتون هم بهترین تغذیه محسوب میشه، حتی بسیار از افراد معتقدن سینه، جفت دوّم کودک و شیر، خون سفید هست که رشد نوزادتون رو تکمیل میکنه
یکی از دلایلی که میگیم شیر دادن سخته اینه که تا 10 روز اوّل مادر زیر دلش درد میگیره، دلیلش هم جمع شدن رحمه، البته چون یه خروجی داره اتفاق میافته بنابراین هورمون اُکسی توسین ترشح میشه و حال مادر خیلی زود خوب میشه و کمتر دچار افسردگی میشه، ترشح پرولاکتین و اُکسی توسین وابستگی مادر و فرزند رو افزایش میده و مادر دلش میخواد دائم کنار فرزندش باشه و بهش شیر بده ولی مادری که فرزندش رو با شیر خشک تغذیه میکنه چون پرولاکتین و اُکسی توسینی ترشح نمیکنه وابستگی خاصی هم نداره، فرزندش رو میزاره پیش دیگران و میگه: شیر خشک هست بهش میدن دیگه، گشنه نمی مونه
به فرزندتون تا 6 ماه فقط شیر بدین، الویت با شیر مادر هست در غیراین صورت شیرخشک، از 6 ماه تا یکسالگی فرزندتون رو با شیر و غذاهای کمکی سیر کنین، الویت با شیرمادر هست، از یکسالگی به فرزندتون غذا و شیر بدین، الویت با غذا هاست توجه کنید که بیش از دو سالگی به فرزندتون اصلاً شیر ندین، چون بچه به مکیدن عادت میکنه و در بزرگ سالی به سمت سیگار و انواع پُک زدن ها و سکس های دهانی کشیده میشه از دادن گوجه، خربزه، عسل، انواع توت (توت فرنگی، شاه توت و...)، اسفناج، گیلاس، کیوی و هر خوراکی حساسیت زایی به فرزندتون جداً خودداری کنید، بچه حساسه و با اینکار ممکن دچار آلرژی بشه.
بچه هایی که با شیر مادر تغذیه میشن LDL (کلسترول بد) کمتر و HDL (کلسترول خوب) بیشتر دریافت میکنن، یعنی کمتر دچار چاقی و دیابت میشن، طبق تحقیقات شیرمادر نوزاد رو باهوش تر میکنه.
باید بدونین که فرمول شیر مادر مدام در حاله تغییره به خاطر همین شیر دادن اصول و قواعد خاصی داره، مثلاً: نباید مدام از یک سینه به نوزادتون شیر بدین، این باعث میشه شیر سینۀ دیگه به مرور زمان قطع بشه و از طرفی شیر دادن از هر دو سینه باعث میشه ماهیچه های هر دو طرف مغز نوزادتون رشد کنه و شیر دادن از یک طرف ماهیچه های طرف دیگۀ مغز رو تنبل میکنه و حتی باعث لنگه به لنگه شدن سینه هاتون میشه از هر سینه حدود یک ربع تا 20 دقیقه شیر بدین، بهتره روی سینه علامت بزارین که فراموش نکنید از کدوم سینه شیر دادین (پاک یادت نره)، کمتر از یک ربع فایده ای نداره، چون موقع شیر دادن ابتدا آب از سینه خارج میشه که تشنگی کودک رو برطرف میکنه، 5 دقیقۀ اوّل شیر مادر حاوی مواد معدنی هست و 5 دقیقۀ دوّم حاوی چربیه، بعد از ده دقیقه رنگ شیر کاملاً تغییر میکنه و مقداری زرد رنگ میشه و کاملاً چربه، بنابراین اگر کودکتون در ابتدای دوران شیردهی به خاطر محکم نبودن آرواره هاش چند ثانیه یا چند دقیقه شیر خورد بقیه شیر رو حتماً بدوشین.
شیردهی سخته ولی ارزشش رو داره، کافیه ده روز طاقت بیارین پوزیشن شیردهی خیلی مهمّه، شما میتونین دراز هم بکشین و شیر بدین، ولی بهترین حالت شیر دادن اینه که بشینین، کودک رو در بغل بگیرین، سرش رو روی آرنجتون بزارین، یه بالش زیر آرنجتون بزارین، و کف دستتون رو زیر باسن نوزاد قرار بدین، باید کاملاً مسلط باشین از قدیم سینه رو به حالت قیچی با دو انگشت میگرفتن امّا حالت بهتر اینه که سینه رو به حالت C بین دستاتون بگیرین و قسمت قهوه ای رو کاملاً در دهن فرزندتون قرار بدین، توجه کنید وقتی بچه شروع به مکیدن سینه میکنه نباید گونه هاش گود بیافته، اگر گونه هاش گود باشه یعنی سینه درست توی دهنش قرار نگرفته و باید کمکش کنید و سینه رو جا به جا کنید، توجه کنید نوزاد در ابتدا آرواره های بی جونی داره، نمیتونه شیر بخوره، زود خسته میشه و سینه رو رها میکنه و میخوابه، باید باهاش بازی کنید، آرواره هاش رو ماساژ بدین، دو هفته ای طول میکشه تا آرواره هاش جون بگیره و خودش بتونه به راحتی به مکیدن سینه ادامه بده
اوّلین شیری که از سینۀ مادر خارج میشه آغوز یا کلسترول هست، اوّلین شیر رو حتماً به نوزادتون بدین، بسیار مقویه
اگر میخواین شیرتون زیاد بشه باید مرتب به نوازادتون شیر بدین، مکیدن باعث افزایش شیر میشه و دوشیدن شیر رو کاهش میده، شیر ندوشین شب بدین بچه بخوره، بیدار شین سینه رو توی دهنش قرار بدین و بزارین شیر رو بِمَکه با اینکار به افزایش شیر خودتون هم کمک میکنید، از طرفی بچه ایکه از شیشه شیر بخوره توی مکیدن سینه تنبل میشه و بعد از مدت کوتاهی سینه اتون رو رها میکنه، تا سه هفتگی اصلاً به بچه شیشه شیر ندین، هر دو سه ساعت یکبار به بچه شیر بدین
یک ربع بیست دقیقه قبل از شیر دادن مایعات بخورین، قبل از شیر دادن خوب دستهاتون رو بشورین و سعی کنید در دوران شیردهی سیر و پیاز استفاده نکنین، روزی یکبار حتماً دوش بگیرید که بچه با لذت شیر بخوره
وقتی زمان شیردهی تموم شد یا به هر دلیل مجبور شدین شیر دادن رو قطع کنید به هیچ عنوان سینه رو از دهن بچه نکشین یکی از دلایلش اینه که نوک سینه زخم میشه، کافیه با آرواره های بچه بازی کنید، خودش دهنش رو باز میکنه و میتونین سینه رو خارج کنید یا اینکه انگشت کوچیک رو از گوشه وارد دهانش کنید تا فَکِش رو باز کنه
بیماریهای که ممکن مادر در دوران شیردهی بهش مبتلا بشه زخم شقاق و احتقان سینه هست، برای جلوگیری از زخم شقاق اوّل اینکه سینه رو از دهان نوزاد نکشین، دوّم یه دستمال نرم مخصوص سینه کنار بزارین، وقتی شیر دادن تموم شد خیلی آروم با اون دستمال بزاق دهان بچه رو از روی سینه پاک کنید، دستمال رو روی سینه نکشین، بزارین و بردارین، بعد از خشک شدن یه فشار آروم به سینه بدین تا یه قطره شیر بیاد بیرون، اون شیر آخری که سرشار از چربیه، خیلی آروم اون شیر رو روی نوک سینه بکشین خیلی آروم و با یه انگشت، حدود 5 دقیقه هم بزارین این شیر توی هوای آزاد روی سینه خشک بشه بعد سینه رو بپوشونین، اگر خدایی نکرده سینه زخم شد از پمادهای مخصوص نوک سینه استفاده کنید، پمادهای NIPPLE CREAM استفاده کنید که باری هر بار شیر دادن نیازی به شستشو نباشه، اگر از پمادهای دیگه استفاده میکنین قبل از شیر دادن حتماً باید سینه رو بشورین که خود این شستن زخم رو تشدید میکنه احتقان سینه سه روز بعد از شیردهی اتفاق میافته، مادر تب میکنه البته تا 38 درجه، دلیلش هم اینه که خون در سینه ها جریان پیدا کرده، سینه ها سفت، سنگین و البته دردناک میشن، حجم شیر توی سینه افزایش پیدا میکنه و بچه نمیتونه شیر رو تخلیه کنه، در این حالت ابتدا سینه رو با استفاده از کیسۀ آب گرم، گرم کنید (کمپرس گرم )، شیر رو تا انتها بدوشین، یعنی سینه کاملاً تخلیه بشه و سپس سینه رو با استفاده از کیسۀ آب، کیسۀ یخ از روی لباس یا برگ کلم سرد کنید (کمپرس سرد)، پس برای جلوگیری از احتقان ابتدا کمپرس گرم، بعد تخلیۀ سینه و در انتها کمپرس سرد انجام بدین، گل کلم رو داخل یخچال بزارین برگ اونو جدا کنید به اندازه نوک سینه وسطش رو سوراخ کنید و برگ کلم رو روی کل سینه قرار بدین این بهترین روشه، خیلی وقتها هم بچه میتونه شیر رو تخلیه کنه و اصلاً شما دچار احتقال نمیشین
بچه که به دنیا میاد 10 روز اوّل وزن کم میکنه، نترسین و سریع شروع نکنین به شیر خشک دادن، وزنش بعد از ده روز افزایش پیدا میکنه
شیرتون رو که میدوشین توی محیط باز دو ساعت موندگاری داره، توی یخچال 3 تا 4 روز و توی فریزر دو ماه میمونه، البته اگر توی طبقات پایین یخچال بزارین به خاطر سرمای کمتر 8 ساعت میمونه بنابراین در طبقات بالایی یخچال ازش نگهداری کنین شیر رو سرد به کودکتون ندین، حتماً گرمش کنین، البته از گرم کردن با ماکروفر و یا جوشوندن خودداری کنید، شیر رو به روش بَن ماری گرم کنین، یعنی شیر رو توی یه محفظۀ شیشه ای بریزین، آب رو بزارین جوش بیاد، شعله رو کم کنید و محفظۀ شیشه ای رو داخلش قرار بدین، بعد از گرم شدن توی شیشه بریزین و بدین فرزندتون بخوره، میزان گرم کردنش هم بستگی به علاقۀ فرزندتون داره، هرچی دیرتر فرزندتون رو با شیشه شیر آشنا کنید بهتره
اونایی که سینه هاشون نوک نداره توجه کنن که زیاد با نوک سینه هاشون ور نرن چون باعث زایمان زودرس میشه، بهتره این کار رو از هفتۀ 39 شروع کنن تا سینه نوک در بیاره، یا از سرنگ ده سی سی استفاده کنید، سر سرنگ رو جدا کنید، پمپ سرنگ رو از سمت مخالف بزارین داخل و اون قسمت سرنگ که دو تا بیرون اومدگی داره روی نوک سینه قرار بدین و پمپ سرنگ رو بکشین، به مرور نوک سینه ها بیرون میاد البته قبلش حتماً سینه هاتون رو چرب کنید
امیدوارم مطالب این جلسه هم به دردتون بخوره